弟子规全文注音

弟子规全文注音

  zǒng xù

  总叙

  dì zǐ guī  shèng rén xùn  shǒu xiào tì  cì jǐn xìn

  弟子规  圣人训  首孝弟  次谨信

  fàn ài zhòng  ér qīn rén  yǒu yú lì  zé xué wén

  泛爱众  而亲仁  有余力  则学文

  rù zé xiào

  入则孝

  fù mǔ hū  yìng wù huǎn  fù mǔ mìng  xíng wù lǎn

  父母呼  应勿缓  父母命  行勿懒

  fù mǔ jiào  xū jìng tīng  fù mǔ zé  xū shùn chéng

  父母教  须敬听  父母责  须顺承

  dōng zé wēn  xià zé jìng  chén zé xǐng  hūn zé dìng

  冬则温  夏则凊  晨则省  昏则定

  chū bì gào  fǎn bì miàn  jū yǒu cháng  yè wú biàn

  出必告  反必面  居有常  业无变

  shì suī xiǎo  wù shàn wéi  gǒu shàn wéi  zǐ dào kuī

  事虽小  勿擅为  苟擅为  子道亏

  wù suī xiǎo  wù sī cáng  gǒu sī cáng  qīn xīn shāng

  物虽小  勿私藏  苟私藏  亲心伤

  qīn suǒ hào  lì wèi jù  qīn suǒ wù  jǐn wèi qù

  亲所好  力为具  亲所恶  谨为去

  shēn yǒu shāng  yí qīn yōu  dé yǒu shāng  yí qīn xiū

  身有伤  贻亲忧  德有伤  贻亲羞

  qīn ài wǒ  xiào hé nán  qīn zēng wǒ  xiào fāng xián

  亲爱我  孝何难  亲憎我  孝方贤

  qīn yǒu guò  jiàn shǐ gēng  yí wú sè  róu wú shēng

  亲有过  谏使更  怡吾色  柔吾声

  jiàn bú rù  yuè fù jiàn  hào qì suí  tà wú yuàn

  谏不入  悦复谏  号泣随  挞无怨

  qīn yǒu jí  yào xiān cháng  zhòu yè shì  bù lí chuáng

  亲有疾  药先尝  昼夜侍  不离床

  sāng sān nián  cháng bēi yè  jū chù biàn  jiǔ ròu jué

  丧三年  常悲咽  居处变  酒肉绝

  sāng jìn lǐ  jì jìn chéng  shì sǐ zhě  rú shì shēng

  丧尽礼  祭尽诚  事死者  如事生

  chū zé tì

  出则弟

  xiōng dào yǒu  dì dào gōng  xiōng dì mù  xiào zài zhōng

  兄道友  弟道恭  兄弟睦  孝在中

  cái wù qīng  yuàn hé shēng  yán yǔ rěn  fèn zì mǐn

  财物轻  怨何生  言语忍  忿自泯

  huò yǐn shí  huò zuò zǒu  zhǎng zhě xiān  yòu zhě hòu

  或饮食  或坐走  长者先  幼者后

  zhǎng hū rén  jí dài jiào  rén bù zài  jǐ jí dào

  长呼人  即代叫  人不在  已即到

  chēng zūn zhǎng  wù hū míng  duì zūn zhǎng  wù xiàn néng

  称尊长  勿呼名  对尊长  勿见能

  lù yù zhǎng  jí qū yī  zhǎng wú yán  tuì gōng lì

  路遇长  疾趋揖  长无言  退恭立

  qí xià mǎ  chéng xià jū  guò yóu dài  bǎi bù yú

  骑下马  乘下车  过犹待  百步余

  zhǎng zhě lì  yòu wù zuò  zhǎng zhě zuò  mìng nǎi zuò

  长者立  幼勿坐  长者坐  命乃坐

  zūn zhǎng qián  shēng yào dī  dī bù wén  què fēi yí

  尊长前  声要低  低不闻  却非宜

  jìn bì qū  tuì bì chí  wèn qǐ duì  shì wù yí

  进必趋  退必迟  问起对  视勿移

  shì zhū fù  rú shì fù  shì zhū xiōng  rú shì xiōng

  事诸父  如事父  事诸兄  如事兄

  jǐn

  谨

  zhāo qǐ zǎo  yè mián chí  lǎo yì zhì  xī cǐ shí

  朝起早  夜眠迟  老易至  惜此时

  chén bì guàn  jiān shù kǒu  biàn niào huí  zhé jìng shǒu

  晨必盥  兼漱口  便溺回  辄净手

  guān bì zhèng  niǔ bì jié  wà yǔ lǚ  jù jǐn qiè

  冠必正  纽必结  袜与履  俱紧切

  zhì guān fú  yǒu dìng wèi  wù luàn dùn  zhì wū huì

  置冠服  有定位  勿乱顿  致污秽

  yī guì jié  bú guì huá  shàng xún fèn  xià chèn jiā

  衣贵洁  不贵华  上循分  下称家

  duì yǐn shí  wù jiǎn zé  shí shì kě  wù guò zé

  对饮食  勿拣择  食适可  勿过则

  nián fāng shào  wù yǐn jiǔ  yǐn jiǔ zuì  zuì wéi chǒu

  年方少  勿饮酒  饮酒醉  最为丑

  bù cōng róng  lì duān zhèng  yī shēn yuán  bài gōng jìng

  步从容  立端正  揖深圆  拜恭敬

  wù jiàn yù  wù bǒ yǐ  wù jī jù  wù yáo bì

  勿践阈  勿跛倚  勿箕踞  勿摇髀

  huǎn jiē lián  wù yǒu shēng  kuān zhuǎn wān  wù chù léng

  缓揭帘  勿有声  宽转弯  勿触棱

  zhí xū qì  rú zhí yíng  rù xū shì  rú yǒu rén

  执虚器  如执盈  入虚室  如有人

  shì wù máng  máng duō cuò  wù wèi nán  wù qīng lüè

  事勿忙  忙多错  勿畏难  勿轻略

  dòu nào chǎng  jué wù jìn  xié pì shì  jué wù wèn

  斗闹场  绝勿近  邪僻事  绝勿问

  jiāng rù mén  wèn shú cún  jiāng shàng táng  shēng bì yáng

  将入门  问孰存  将上堂  声必扬

  rén wèn shuí  duì yǐ míng  wú yǔ wǒ  bù fēn míng

  人问谁  对以名  吾与我  不分明

  yòng rén wù  xū míng qiú  tǎng bù wèn  jí wéi tōu

  用人物  须明求  倘不问  即为偷

  jiè rén wù  jí shí huán  hòu yǒu jí  jiè bù nán

  借人物  及时还  后有急  借不难

  xìn

  信

  fán chū yán  xìn wéi xiān  zhà yǔ wàng  xī kě yān

  凡出言  信为先  诈与妄  奚可焉

  huà shuō duō  bù rú shǎo  wéi qí shì  wù nìng qiǎo

  话说多  不如少  惟其是  勿佞巧

  jiān qiǎo yǔ  huì wū cí  shì jǐng qì  qiè jiè zhī

  奸巧语  秽污词  市井气  切戒之

  jiàn wèi zhēn  wù qīng yán  zhī wèi dì  wù qīng chuán

  见未真  勿轻言  知未的  勿轻传

  shì fēi yí  wù qīng nuò  gǒu qīng nuò  jìn tuì cuò

  事非宜  勿轻诺  苟轻诺  进退错

  fán dào zì  zhòng qiě shū  wù jí jí  wù mó hū

  凡道字  重且舒  勿急疾  勿模糊

  bǐ shuō cháng  cǐ shuō duǎn  bù guān jǐ  mò xián guǎn

  彼说长  此说短  不关己  莫闲管

  jiàn rén shàn  jí sī qí  zòng qù yuǎn  yǐ jiàn jī

  见人善  即思齐  纵去远  以渐跻

  jiàn rén è  jí nèi xǐng  yǒu zé gǎi  wú jiā jǐng

  见人恶  即内省  有则改  无加警

  wéi dé xué  wéi cái yì  bù rú rén  dāng zì lì

  唯德学  唯才艺  不如人  当自砺

  ruò yī fú  ruò yǐn shí  bù rú rén  wù shēng qī

  若衣服  若饮食  不如人  勿生戚

  wén guò nù  wén yù lè  sǔn yǒu lái  yì yǒu què

  闻过怒  闻誉乐  损友来  益友却

  wén yù kǒng  wén guò xīn  zhí liàng shì  jiàn xiāng qīn

  闻誉恐  闻过欣  直谅士  渐相亲

  wú xīn fēi  míng wéi cuò  yǒu xīn fēi  míng wéi è

  无心非  名为错  有心非  名为恶

  guò néng gǎi  guī yú wú  tǎng yǎn shì  zēng yì gū

  过能改  归于无  倘掩饰  增一辜

  fàn ài zhòng

  泛爱众

  fán shì rén  jiē xū ài  tiān tóng fù  dì tóng zài

  凡是人  皆须爱  天同覆  地同载

  xìng gāo zhě  míng zì gāo  rén suǒ zhòng  fēi mào gāo

  行高者  名自高  人所重  非貌高

  cái dà zhě  wàng zì dà  rén suǒ fú  fēi yán dà

  才大者  望自大  人所服  非言大

  yǐ yǒu néng  wù zì sī  rén suǒ néng  wù qīng zī

  己有能  勿自私  人所能  勿轻訾

  wù chǎn fù  wù jiāo pín  wù yàn gù  wù xǐ xīn

  勿谄富  勿骄贫  勿厌故  勿喜新

  rén bù xián  wù shì jiǎo  rén bù ān  wù huà rǎo

  人不闲  勿事搅  人不安  勿话扰

  rén yǒu duǎn  qiè mò jiē  rén yǒu sī  qiè mò shuō

  人有短  切莫揭  人有私  切莫说

  dào rén shàn  jí shì shàn  rén zhī zhī  yù sī miǎn

  道人善  即是善  人知之  愈思勉

  yáng rén è  jì shì è  jí zhī shèn  huò qiě zuò

  扬人恶  即是恶  疾之甚  祸且作

  shàn xiāng quàn  dé jiē jiàn  guò bù guī  dào liǎng kuī

  善相劝  德皆建  过不规  道两亏

  fán qǔ yǔ  guì fēn xiǎo  yǔ yí duō  qǔ yí shǎo

  凡取与  贵分晓  与宜多  取宜少

  jiāng jiā rén  xiān wèn jǐ  jǐ bú yù  jí sù yǐ

  将加人  先问己  己不欲  即速已

  ēn yù bào  yuàn yù wàng  bào yuàn duǎn  bào ēn cháng

  恩欲报  怨欲忘  抱怨短  报恩长

  dài bì pú  shēn guì duān  suī guì duān  cí ér kuān

  待婢仆  身贵端  虽贵端  慈而宽

  shì fú rén  xīn bù rán  lǐ fú rén  fāng wú yán

  势服人  心不然  理服人  方无言

  qīn rén

  亲仁

  tóng shì rén  lèi bù qí  liú sú zhòng  rén zhě xī

  同是人  类不齐  流俗众  仁者希

  guǒ rén zhě  rén duō wèi  yán bú huì  sè bú mèi

  果仁者  人多畏  言不讳  色不媚

  néng qīn rén  wú xiàn hǎo  dé rì jìn  guò rì shǎo

  能亲仁  无限好  德日进  过日少

  bù qīn rén  wú xiàn hài  xiǎo rén jìn  bǎi shì huài

  不亲仁  无限害  小人进  百事坏

  yú lì xué wén

  余力学文

  bú lì xíng  dàn xué wén  zhǎng fú huá  chéng hé rén

  不力行  但学文  长浮华  成何人

  dàn lì xíng  bù xué wén  rèn jǐ jiàn  mèi lǐ zhēn

  但力行  不学文  任己见  昧理真

  dú shū fǎ  yǒu sān dào  xīn yǎn kǒu  xìn jiē yào

  读书法  有三到  心眼口  信皆要

  fāng dú cǐ  wù mù bǐ  cǐ wèi zhōng  bǐ wù qǐ

  方读此  勿慕彼  此未终  彼勿起

  kuān wéi xiàn  jǐn yòng gōng  gōng fū dào  zhì sè tōng

  宽为限  紧用功  工夫到  滞塞通

  xīn yǒu yí  suí zhá jì  jiù rén wèn  qiú què yì

  心有疑  随札记  就人问  求确义

  fáng shì qīng  qiáng bì jìng  jī àn jié  bǐ yàn zhèng

  房室清  墙壁净  几案洁  笔砚正

  mò mó piān  xīn bù duān  zì bú jìng  xīn xiān bìng

  墨磨偏  心不端  字不敬  心先病

  liè diǎn jí  yǒu dìng chù  dú kàn bì  huán yuán chù

  列典籍  有定处  读看毕  还原处

  suī yǒu jí  juàn shù qí  yǒu quē huài  jiù bǔ zhī

  虽有急  卷束齐  有缺坏  就补之

  fēi shèng shū  bǐng wù shì  bì cōng míng  huài xīn zhì

  非圣书  屏勿视  敝聪明  坏心志

  wù zì bào  wù zì qì  shèng yǔ xián  kě xún zhì

  勿自暴  勿自弃  圣与贤  可驯致

  部分读音注释:

  ◇「首孝弟 次谨信」:「弟」读音tì,通「悌」;

  ◇「出必告 反必面」:「告」读音ɡù为古音,今音ɡào;

  ◇「对尊长 勿见能」:「见」读音xiàn,通「现」;

  ◇「骑下马 乘下车」:「车」读音jū为古音,今音chē;

  ◇「老易至 惜此时」:「惜」读音xī,另有读音xí;

  ◇「便溺回 辄净手」:「溺」读音niào,通「尿」,指小便;

  ◇「上循分 下称家」:「分」读音fèn,指身份;「称」读音chèn,意为相称;

  ◇「勿践阈 勿跛倚 勿箕踞 勿摇髀」:「阈」读音yù第四声,意为门槛;「跛倚」读音bǒ yǐ,「跛」是指一只脚斜站着;「跛倚」是指身子歪曲斜倚;「箕踞」读音jī jù,是指坐着时双脚展开像簸箕或是虎踞的样子;「摇髀」,是指抖腿或摇臀,「髀」读音bì,指大腿;

  ◇「人问谁 对以名」:「谁」读音shuí,另有读音shéi;

  ◇「知未的 勿轻传」:「的」读音dì第四声,意为真实、确实;

  ◇「勿急疾 勿模糊」:「糊」hū ,另有读音hú、hu;

  ◇「纵去远 以渐跻」:「跻」读音jī,意为上升;

  ◇「行高者 名自高」:「行」读音为xìnɡ第四声,意为德行;

  ◇「人所能 勿轻訾」:「訾」读音为zī第一声,意为口毁;

  ◇「非圣书 屏勿视」:「屏」读音bǐnɡ,通「摒」,意为放弃,除去;

  ◇「圣与贤 可驯致」:「驯」读音xún第二声,意为逐渐。